Konrad Jażdżewski - (1908-1985), syn Henryka i Cecylii z Łuckich. W latach 1926-1930 studiował archeologię na Uniwersytecie Poznańskim, pod kierunkiem prof. Józefa Kostrzewskiego. W 1935 r. obronił pracę doktorską pt. Kultura pucharów lejkowatych w Polsce Zachodniej i Środkowej”, a w 1939 r. habilitacyjną pt. „Cmentarzysko kultury wstęgowej i związane z nimi ślady osadnictwa w Brześciu Kujawskim”. W czerwcu 1939 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Prehistorii Uniwersytetu Wileńskiego w Wilnie. Wybuch II wojny światowej był przyczyną nie objęcia tego stanowiska. W 1936 r. ożenił się ze Stefanią z Jasnorzewskich. W latach II wojny światowej pełnił funkcję „opiekuna zbiorów” Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Po upadku Powstania Warszawskiego zdołał zbiec z konwoju do Pruszkowa. W 1945 r. osiadł wraz z rodziną w Łodzi, gdzie był współtwórcą Uniwersytetu Łódzkiego. W kwietniu 1945 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1957 r. zwyczajnym w Katedrze Archeologii UŁ. 17 listopada 1945 r. został dyrektorem Miejskiego Muzeum Prehistorycznego, a po jego połączeniu z Muzeum Etnograficznym (w 1956 r.) Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.

W swoim dorobku naukowym Konrad Jażdżewski posiada ponad 300 pozycji, wydanych w ośmiu językach obcych. Był redaktorem m.in. „Z otchłani wieków”, „Acta Archeologica Lodziensia” „Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi”. Był uczestnikiem w ponad 40 kongresach i sympozjacj w Polsce i na całym świecie. Był członkiem Rady Stałej Międzynarodowej Unii Nauk Prehistorycznych i Protohistorycznych, Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Unii Nauk Antropologicznych i Etnograficznych, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Toruńskiego Towarzystwa Naukowego, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego i wielu innych w kraju i zagranicą.

Profesor Konrad Jażdżewski wyróżniany był wieloma odznaczeniami i medalami, m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Polonia Restituta oraz „Pro Ecclesia et Pontifice” nadanym mu przez Papieża Pawła VI.

Szymański Antoni (1881-1942), urodzony w Praszce. Szkołę średnią ukończył w Częstochowie w 1900 r.; w latach 1900-1904 studiował w Diecezjalnym Seminarium Duchownym we Włocławku, a w latach 1905-1908 w Wyższym Instytucie Filozoficznym na Katolickim Uniwersytecie w Leuven-Louvain. Tam też uzyskał stopień doktora. W 1919 r. na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie uzyskał stopień doktora habilitowanego.

W latach 1904-1905 pracował w Wieluniu jako wikary. W latach 1908-1918 w Diecezjalnym Seminarium Duchownym we Włocławku. Od 1918 r. do śmierci pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie pełnił funkcję: dziekana Wydziału Prawa Kanonicznego, dziekana Wydziału Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych, wicerektora, a w latach 1933-1939 rektora. Autor około 20 książek. Redaktor „Ateneum Kapłańskiego” oraz „Prądu”. Członek wielu organizacji naukowych i społecznych polskich i zagranicznych, m.in. Międzynarodowego Związku Badań Społecznych w Malines, Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Macierzy Szkolnej we Włocławku, Towarzystwa Wiedzy Chrześcijańskiej w Lublinie, Związku Polskiej Inteligencji Katolickiej.

Kanonik honorowy Kolegiaty Kaliskiej, Szambelan Jego Świętobliwości Ojca Świętego. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 1938 r.

W dniu 9 listopada 1939 r. został aresztowany przez Niemców i osadzony na Zamku w Lublinie, które później zamieniono na areszt domowy. Po uwolnieniu przeniósł się do Bełżyc. Organizował pomoc dla pracowników KUL oraz opiekował się archiwum i biblioteka KUL-u. Współorganizował tajne nauczanie w Lublinie. Zmarł w Bełżycach, pochowany na cmentarzu w Lublinie.

 

Wincenty Jungowski – (1879-1961) urodzony w Praszce; działacz społeczno-polityczny, samorządowy i kulturalny. Wybitny animator życia kulturalnego w Praszce, reżyser i organizator wielu amatorskich sztuk teatralnych. Organizator uroczystości patriotycznych z okazji 100-lecia śmierci Tadeusza Kościuszki oraz 125 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W latach 1921-1922 pełnił obowiązki Burmistrza Miasta Praszki. W okresie 1919-1921 silnie zaangażowany w działalność mającą na celu niesienie pomocy dla ludności Górnego Śląska. Pełnił funkcję przedniczącego Komitetu Plebiscytowego, a po wybuchu III Powstania Śląskiego Komitetu Niesienia Pomocy Powstańcom Śląskim.

Do 1939 r. w Praszce nie było żadnego ważnego wydarzenia społeczno-kulturalnego bez udziału Wincentego Jungowskiego. Aktywnie działał m.in. w Polskim Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” w Praszce.

W dniu 22 wrzesnia 1939 r. został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie otrzymał numer obozowy 230. Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie został członkiem Polskiego Komitetu „Polonia” w Schwarzdorfie. W sierpniu 1945 r. wrócił do Praszki. Do śmierci nie angażował się już w życie społeczno-kulturalne. Był jedynie członkiem Związku Powstańców Śląskich. Zmarł w Praszce, pochowany na miejscowym cmentarzu.


 

Kowalczyk Ignacy – (1895-1974), urodził się w Praszce. W latach 1902-1908 uczęszczał do rządowej szkoły początkowej w Praszce. W roku 1911 został pomocnikiem pisarza w gminie Czastary. W latach 1915-1918 był pomocnikiem pisarza w gminie wiejskiej Czastary, a w 1917 r. został wybrany pisarzem tej gminy. W latach I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej.

W latach 1920-1921 aktywnie działał na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Pełnił funkcję sekretarza Komitetu Plebiscytowego oraz członka m.in. praszkowskiego Komitetu Niesienia Pomocy Górnoślązakom. W latach 1922-1928 pełnił funkcję Burmistrza Miasta Praszki. Za jego kadencji m.in. wybudowano łaźnię miejską. 15 stycznia 1928 r. złożył funkcję burmistrza i przeszedł do służby w administracji państwowej, obejmując posadę w Wydziale Opieki Społecznej i Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego Wołyńskiego w Łucku. We wrześniu 1939 r. aresztowany przez NKWD, po kilku miesiącach zwolniony.

Po zajęciu Wołynia przez Niemców w 1941 r. ukrywał się najpierw w Łucku, a później w Lubomlu. Działał w ruchu oporu, najpierw w Batalionach Chłopskich, a później w Armii Krajowej. Był członkiem Delegatury Rządu RP na powiat lubomelski. W 1942 r. organizował samoobronę polskiej ludności przed atakami nacjonalistów ukraińskich.

Po 1945 r. osiedlił się najpierw w Siedlcach, a później w Jeleniej Górze i w Dąbrowie Niemodlińskiej. W 1956 r. uzyskał dyplom inżyniera rolnika w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie.

W latach 1956-1960 pracował w Wydziale Zdrowia i Opieki Społecznej Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu. Autor monografii Praszki, która pozostała w maszynopisie.

Odznaczony m.in. Krzyżem POW, Krzyżem Legionowym, Krzyżem Niepodległości. Zmarł w Nysie, pochowany na cmentarzu w Praszce.


 

Korboński Stefan – (1901-1989) urodzony w Praszce, syn Stefana i Władysławy z domu Kerner. Po śmierci ojca w 1909 r. przeniósł się do Częstochowy, gdzie uczył się w miejscowym gimnazjum. Podczas I wojny światowej należał do Polskiej Organizacji Wojskowej, brał udział w akcji rozbrajania Niemców 11 listopada 1918 r. oraz w odsieczy Lwowa. W 1920 r. ochotniczo wstąpił do wojska i walczył z najazdem bolszewickim, a w 1921 r. w III Powstaniu śląskim. Po ukończeniu prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego włączył się w aktywną działalność polityczną w ruchu ludowym, najpierw w PSL „Wyzwolenie”, a później w Stronnictwie Ludowym.

Podczas II wojny światowej jeden ze współtwórców Polskiego Państwa Podziemnego. Członek Głownej Rady Politycznej Służby Zwycięstwa Polski, Politycznego Komitetu Porozumiewawczego przy Związku Walki Zbrojnej. W 1941 r. członek Komendy Głównej Armii Krajowej oraz szef Kierownictwa Walki Cywilnej, a od 1943 r. działał w Kierownictwie Walki Podziemnej. Od marca do czerwca 1945 r. pełnił obowiązki Delegata Rządu Emigracyjnego na Kraj. Aresztowany w Krakowie przez NKWD. Po uwolnieniu rozpoczął działalność w Polskim Stronnictwie Ludowym, w którym był członkiem Naczelnego Komitetu Wykonawczego. Był też posłem na sejm ustawodawczy.

W 1947 r. w obawie przed aresztowaniem uciekł do Szwecji, a następnie przez Wielką Brytanie do Stanów Zjednoczonych. Bardzo aktywnie działał w Polskiej Radzie Politycznej, w Zgromadzeniu Europejskich Narodów Ujarzmionych, którego był prezesem w latach 1958, 1966 oraz od 1971 do 1985 oraz Polskiej Rady Jedności w USA.

Odznaczony m.in. Krzyżem Virtuti Militari, Medalem za wojnę 1920 roku, Krzyżem Powstańczym, Złotym Krzyżem zasługi z mieczami, Krzyżem Armii Krajowej, a w 1980 r. Instytut Yad Washem w Jerozolimie nadał mu Medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, za ratowanie Żydów podczas II wojny światowej.

Autor wielu publikacji, m.in. „Polonia Restituta. Wspomnienia z dwudziestolecia niepodległości 1918-1939, Między młotem a kowadłem. W trzydziestą rocznicę wkroczenia gestapo i NKWD na ziemie polskie, Polskie Państwo Podziemne – przewodnik po podziemiu z lat 1939-1945”.

Zmarł w Waszyngtonie.


 

Patykiewicz Walenty – (1903-1980) urodzony w Praszce. Kształcił się najpierw w Praszce, (w szkole dwuletniej prywatnej, a od 1917 r. w miejscowym gimnazjum). W latach 1922-1924 uczęszczał do szkoły Realnej Męskiej im. T. Kościuszki w Wieluniu. W latach 1924-1929 studiował w Seminarium Duchownym we Włocławku, a w latach 1931-1932 na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas II wojny światowej zmuszony był ukrywać się najpierw w Zagłębiu Dąbrowskim, a później na terenie Generalnej Guberni.

Po 1945 r. pełnił wiele funkcji w częstochowskiej Kurii Diecezjalnej m.in. archiwariusza. W 1949 r. uzyskał stopień doktora teologii na podstawie rozprawy pt. „Archidiakonat rudzki zwany później wieluńskim”. Jest autorem opracowań dziejów dekanatów: bolesławieckiego, praszkowskiego, wieluńskiego i wieruszowskiego. Pełnił godność prałata-dziekana kolegiaty wieluńskiej. Zmarł w Częstochowie.


 

Daniel Neufeld (1814-1874) – urodzony w Praszce. Pisarz, publicysta i pedagog żydowski.

W Praszce ukończył żydowską szkołę religijną, poczym uczęszczał w Wieluniu do 2 klasowej szkoły wydziałowej. W 1938 r. założył w Praszce szkółkę elementarną. W latach 1840-1861 w Częstochowie prowadził szkołę z pensjonatem.

W latach 1861-1863 w Warszawie redagował pismo pt. „Jutrzenka. Tygodnik Izraelitów Polskich”. Na jego łamach propagował nurt asymilatorski przy zachowaniu żydowskiej tradycji wyznaniowej.

Autor wielu pozycji z zakresu judaizmu m.in. „Urządzenie konsystorza żydowskiego w Polsce” oraz tłumaczeń na język polski m.in. pięciu pierwszych tomów Pięcioksiągu Mojżesza z Komentarzem.

W roku 1863 Daniel Neufeld został zesłany przez władze rosyjskie do Czelabińska. Po dwóch latach wrócił do kraju. Pod koniec życia osiadł w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie pełnił funkcję honorowego prezesa szpitala żydowskiego. Zmarł w Warszawie.


 

Krzemiński Tadeusz – urodzony 18 października 1925 r. w Praszce. Przed wybuchem II wojny światowej rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Wieluniu. Nauka została przerwana przez niemiecki najazd na Polskę 1 września 1939 r. Podczas okupacji pracował jako pomocnik kowala w Praszce i w Kluczborku, a później jako elektrospawacz we Wrocławiu. Przerwaną naukę ukończył w 1948 r. w Liceum Pedagogicznym w Wieluniu, po czym podjął pracę w szkołach w Białej i w Wieluniu. Jednocześnie aktywnie działał w Związku Harcerstwa Polskiego jako drużynowy, następnie jako Komendant Hufca Wieluńskiego. W latach 1949-1950 kierował wydziałem organizacyjnym Komendy Chorągwi w Łodzi.

Od 1951 do 1955 r. Tadeusz Krzemiński studiował na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego. Jeszcze w trakcie studiów został zatrudniony na stanowisku zastępcy asystenta w Instytucie Geografii tegoż Uniwersytetu. W 1964 roku uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy pt.: "Przełom doliny Warty przez Wyżynę Wieluńską". W 1974 r. uzyskał tytuł doktora habilitowanego na podstawie pracy pt.: "Geneza młodopleistoceńskiej rzeźby glacjalnej w dorzeczu środkowej Warty". Rok później został docentem, objął też kierownictwo Zakładu Geografii Fizycznej Regionalnej. W 1990 r. uzyskał tytuł profesora, wtedy również Zakład podniesiono do rangi Katedry Geografii Fizycznej Kompleksowej.

Podczas pracy na Uniwersytecie Łódzkim prof. Tadeusz Krzemiński pełnił wiele ważnych funkcji: m.in. był członkiem komisji do spraw rozwoju Uniwersytetu Łódzkiego, pełnomocnikiem Rektora do spraw studenckich praktyk zagranicznych (1967-1972), w latach 1975-1981 był prorektorem do spraw dydaktycznych tegoż Uniwersytetu.

Aktywnie działał w różnego rodzaju instytucjach i organizacjach naukowych, m.in. w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego (gdzie w latach 1978-1981 przewodniczył zespołowi dydaktycznemu w sekcji uniwersyteckiej), Łódzkim Oddziale Polskiej Akademii Nauk, Polskim Towarzystwie Geograficznym (w ramach którego był przewodniczącym Rady Programowej XII Ogólnopolskiego Zjazdu PTG w 1975 roku oraz przewodniczącym Komisji Programowej II Zjazdu Geografów Polskich - 1986), Łódzkim Towarzystwie Naukowym (w którym pełnił funkcję sekretarza, a później przewodniczącego Wydziału III Nauk Matematyczno-Przyrodniczych), Stowarzyszeniu Geomorfologów Polskich. W 2000 r. prof. Tadeusz Krzemiński wstąpił do Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego.

Praca naukowa profesora od początku związana była z obszarem przejściowym między nizinami środkowej Polski a wyżynami południowopolskimi. Jego zainteresowania naukowe. koncentrują się wokół trzech głównych nurtów badawczych. Pierwszy to nurt geomorfologiczno-paleogeograficzny. W tym nurcie badań najbardziej znaczące okazało się zrewidowanie dotychczasowych hipotez. Już praca doktorska profesora wniosła nowe ujęcie genezy i ewolucji doliny Warty. Badania te kontynuowane były w rozprawie habilitacyjnej, w której zrewidował dotychczasowe oceny skutków procesów denudacyjnych w rzeźbie Polski Środkowej, co zmienia wiedzę podręcznikową w tej kwestii. W tym nurcie badań ważnym osiągnięciem jest "Szczegółowa mapa geologiczna Polski" w skali 1:50000, arkusz Widawa (opracowany w 1987 r. wespół z Grażyną Bezkowską). W pracy tej zrewidowano powszechnie panujący pogląd o wielkiej denudacji w interglacjale mazowieckim. Dolinie Warty poświęcone zostały prace: "Cechy rozwoju i zaniku lądolodu warciańskiego w środkowej Polsce", "Paleogeograficzne tło rozwoju doliny w Załęczańskim Łuku Warty (Wyżyna Wieluńska)". Problematyce tej profesor Tadeusz Krzemiński poświęcił wiele artykułów.

Drugi badawczy nurt w działalności profesora dotyczy hydrografii. Z prac opublikowanych w tej dziedzinie przez Instytut Geografii Polskiej Akademii Nauk do najważniejszych należą: Mapy hydrograficzne Polski, w tym arkusz Goniądz (opracowana w 1960 r. wspólnie z Zygmuntem Maksymiukiem) oraz arkusz Strękowa Góra - 1965 r. w międzyrzeczu Biebrzy i Narwi. Ukoronowaniem tego nurtu jest praca pt. "Powiązania form dolinnych środkowej Polski z obiegiem wody w małych zlewniach". Praca ta jest szczególna w dorobku naukowym profesora, połączyła bowiem jego pasje z zakresu geomorfologii, paleogeografii i hydrologii.

Trzeci nurt zainteresowań naukowych Profesora związany jest z rekonstrukcją przemian środowiska geograficznego pod wpływem antropopresji. W tym nurcie nawiązał on owocną współpracę z historykami i archeologami. Do ważnych osiągnięć należą rekonstrukcje siedlisk przyrodniczych stanowisk archeologicznych Łęczycy, Czerchowa, Uniejowa i Witowa k. Burzenina.

Profesor Tadeusz Krzemiński jest autorem ponad stu prac naukowych i popularnonaukowych. Wśród tego dorobku są dwie pozycje szczególnie służące upowszechnieniu wiedzy. Profesor był inicjatorem ich wydania, został redaktorem i współautorem.

W 1972 r. ukazał się przewodnik "Województwo Łódzkie" (ss.488) Wyd. Sport i Turystyka. Następna książka "Nad górną Prosną. Monografia Praszki" (ss.606) ukazała się w 1999 r. w Wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego. To dzieło jest hołdem Profesora dla jego ojczystego miasta, miejsca urodzenia, pogodnego dzieciństwa i wczesnej młodości.

Profesor Tadeusz Krzemiński jest nie tylko badaczem epigosfery, jest także pedagogiem. Pracę dydaktyczną prowadził z wielką pasją. Wypromował 237 magistrów i 4. doktorów. Był recenzentem jedenastu prac doktorskich i dwóch habilitacyjnych. Jego dorobek naukowy i dydaktyczny był wysoko oceniany i nagradzany. Osiemnastokrotnie przez Rektora Uniwersytetu Łódzkiego i dwukrotnie przez Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Wielokierunkowa działalność Profesora Tadeusza Krzemińskiego uhonorowana została odznaczeniami państwowymi i wyróżnieniami społecznymi. Do szczególnie cennych należą: Złoty Krzyż Zasługi - 1966, Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego - 1966, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - 1975, Medal Komisji Edukacji Narodowej - 1980 , Złota Odznaka Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (MOŚi ZN) - 1988, Złota Odznaka Polskiego Towarzystwa Geograficznego - 1977, Honorowa Odznaka Województwa Łódzkiego- 1966, Honorowa Odznaka Miasta Łodzi - 1971, Odznaka Za Zasługi dla Województwa Piotrkowskiego - 1978, Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego¬ -1974, Nagroda Miasta Wielunia (TPW)- 1981, Dyplom Honorowego Obywatela Miasta Praszki - 1992, Tytuł Honorowego Członka Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego - 2002, Łódzkie Towarzystwo Naukowe przyznało Profesorowi tytuł Członka Honorowego - 2003 oraz wyróżniło Nagrodą Naukową w 2004 r.

Na zaproszenie Bosch - Stiftung (1979) zaznajomił się z ośrodkami naukowymi w Awizgranie, Bilefeld, Essen, Stuttgarcie i w Tybindze; odbył geograiczne podróże poznawcze górskie, m.in.: Karpaty Zach., Bałkany, Rodopy, Kaukaz Zach., Las Czeski i Sudety.