Praszka jest głównym ośrodkiem kulturalno-oświatowym w gminie. W mieście istnieją trzy szkoły podstawowe, jedno gimnazjum, zespół szkół i zespół szkół ponadgimnazjalnych. Ponadto na terenach wiejskich jest pięć szkół podstawowych. W Praszce działają cztery przedszkola, w tym specjalne oraz Sióstr Felicjanek.

     Do szkół podstawowych uczęszcza w roku szkolnym 2003/2004 łącznie 1000 uczniów, którzy uczą się w 59 oddziałach. W Zespole Placówek Specjalnych nauką i wychowaniem objęci są uczniowie z upośledzeniem umiarkowanym w dwóch oddziałach szkoły podstawowej specjalnej i w jednym oddziale gimnazjum specjalnego. Wszystkie szkoły podstawowe wyposażone są w pracownie komputerowe, a większość posiada dostęp do Internetu. Cztery szkoły podstawowe posiadają odpowiednich wymiarów sale gimnastyczne, pozostałe mają niewielkie sale zastępcze, a na zajęcia sportowe wykorzystują halę sportową i pływalnię. W sześciu szkołach podstawowych obowiązkowym językiem obcym jest język angielski, a w trzech uczniowie obowiązkowo uczą się języka niemieckiego.

     Zespół Szkół im Powstańców Śląskich w Praszce w rankingu na najlepszą szkołę średnią w Polsce przeprowadzonym przez "Rzeczpospolitą" i miesięcznik "Perspektywy" w roku szkolnym 2000/2001 zajęło 8 miejsce w województwie opolskim. Świadczy to o wysokim poziomie nauczania. 99% absolwentów szkoły koncentruje naukę na renomowanych uczelniach państwowych (m.in. Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Wrocławski, Akademia Ekonomiczna i Uniwersytet w Poznaniu). W szkole można skorzystać z nowocześnie wyposażonej pracowni komputerowej z nieograniczonym dostępem do Internetu, z dobrze wyposażonej biblioteki, uczestniczyć w zajęciach kółka informatycznego oraz zajęciach fakultatywnych z geografii, historii, chemii, biologii, języka angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego. Ponadto można wykazać się umiejętnościami artystycznymi, talentem dziennikarskim, zostać spikerem radiowym, członkiem Samorządu Uczniowskiego, a także poszerzać wiedzę o Unii Europejskiej i integracji europejskiej w Szkolnym Klubie Europejskim. Szkoła ponadto organizuje wycieczki po różnych krajach europejskich, wycieczki krajoznawczo-turystyczne, rajdy rowerowe. Młodzież ma również do dyspozycji siłownię, salę gimnastyczną, jedyne w powiecie boisko do piłki plażowej, korzysta też z pływalni i hali sportowej. Szkoła ma wiele sukcesów, ciekawych osiągnięć na polu naukowym - została laureatem ogólnopolskiego konkursu pod patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego "Euroszkoła w Internecie". Wiele ciekawych informacji o szkole znajduje się na stronie internetowej szkoły: www.eurokaliska.pl.

     Dnia 01.09.2000 r. dawny Zespół Szkół Zawodowych przyjął nową nazwę Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Praszce. W nowej strukturze szkoły wiodącą rolę pełni rozbudowane liceum ogólnokształcące z szeroką możliwością wyboru profilów nauczania i z autorskim programem nauczania informatyki. Kolejne filary nowego zespołu szkół to szkoły średnie: ekonomiczno-handlowe, elektryczno-elektroniczne, mechaniczno-samochodowe, policealne, szkoły średnie dla dorosłych. W ostatnich kilku latach liczba uczniów szkoły wzrosła z poziomu około 700 do obecnej liczby prawie 1100. Szkoła posiada najszerszą ofertę edukacyjną w powiecie oleskim. Odsetek absolwentów szkół średnich, którzy kontynuują naukę na wyższych uczelniach stale rośnie i obecnie przekracza 92%. Wykładnikiem poziomu nauczania placówki są wyniki uzyskiwane przez uczniów na licznych olimpiadach i konkursach przedmiotowych.

     Z początkiem roku szkolnego 2000/2001 ZSP nr 1 oddał do użytku nowoczesną siłownię sportową. Nowy obiekt sportowy to przestronne wnętrze(80m2 powierzchni) z kompletnym profesjonalnym sprzętem na 16 stanowisk ćwiczeniowych. Uczniowie w ramach godzin wychowania fizycznego oraz na zajęciach pozalekcyjnych ćwiczą, poprawiając swoją sylwetkę i korygując wady postawy. W maju 2001r ZSP wygrał konkurs ogłoszony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej na pracownię internetową dla liceum. Pracownia multimedialna została doposażona w cztery najnowszej generacji komputery medialne, bogaty zestaw oprogramowania użytkowego oraz wewnętrzną sieć LAN. W roku szkolnym 2001/2002 szkoła podjęła się utworzenia szkolnej pracowni multimedialnej, której najważniejszym elementem jest videoprojektor umożliwiający prezentację w formacie wielkoekranowym dowolnych źródeł obrazu wykorzystując stały dostęp do Internetu. Dodatkowo poprzez sieć i system kamer cyfrowych możliwe jest prowadzenie videokonferencji w czasie rzeczywistym. Więcej informacji o Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 można uzyskać na stronie internetowej szkoły: www.zsp.praszka.pl.

     Jednym z ciekawszych obiektów kulturalnych jest Muzeum w Praszce, powstałe z inicjatywy prof. Konrada Jadżewskiego - archeologa, związanego z miastem. Podstawowym zadaniem placówki jest gromadzenie, konserwowanie oraz udostępnianie dóbr kultury lokalnej społeczności.

     Muzeum ma charakter wielodziałowy z wiodącą rolą działu historycznego i etnograficznego obok zbiorów z dziedziny sztuki, archeologii, przyrody i naukowo-oświatowej. Na uwagę zasługuje również dawna Synagoga Żydowska, obecnie Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury a także Biblioteka Publiczna. Do zabytków i miejsc sakralnych miasta i gminy należy zaliczyć przede wszystkim liczne kościoły i kapliczki.

     Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury jest jednym z głównych obiektów kulturalnych na terenie gminy. Zajmuje się m.in. organizowaniem wielu imprez o charakterze kulturalnym, takich jak np.: konkursy, występy artystyczne, wystawy, kiermasze, gry zabawy, minifestiwale, koncerty itp.
Przy M-GOK w Praszce działają takie zespoły jak:
- Zespół Folklorystyczny "PROSNA",
- RYGLEWSKI - BAND,
- Zespół Teatralno - Obrzędowy ze Strojca,
- kapela rockowa LETHARGY.

      Zespół Pieśni Ludowej "PROSNA", działający od 1995 r. w swoim repertuarze przedstawia pieśni zaczerpnięte przede wszystkim z folkloru dawnej wsi polskiej. Śpiewa także pieśni patriotyczne oraz żołnierskie z różnych okresów historycznych. Treść pieśni ludowych podkreślona jest bogatą choreografią. Zespół bierze udział w konkursach i przeglądach folklorystycznych. Do osiągnięć zespołu należą:
- 1999 r. - I miejsce na "XI Opolskim Święcie Pieśni Ludowej" w Gogolinie,
- 2000 r. - I miejsce na "V Wojewódzkim Przeglądzie Amatorskiej Twórczości Artystycznej - Wiatraki 2000"w Namysłowie,
- 2001 r. - III miejsce na "XII Opolskim Święcie Pieśni Ludowej" w Gogolinie.
Występuje gościnnie na imprezach organizowanych w gminie, powiecie, województwie i poza jego granicami. W skład zespołu wchodzi 10 pań i 4 panów. Śpiewają przy akompaniamencie czteroosobowej kapeli ludowej.

     Zespół RYGLWESKI - BAND rozpoczął swoją działalność jesienią 1999 r. Członkowie zespołu to w znacznej mierze miłośnicy muzyki jazzowej. Grają charakterystyczne dla big-bandów utwory z czasów swingu, standardy jazzowe, taneczną muzykę latynoamerykańską oraz własne opracowania znanych przebojów. Aranżacją wielu z nich zajmuje się kierownik zespołu Jan Ryglewski - trębacz, grający niegdyś w wojskowej orkiestrze dętej. Do największych sukcesów zespołu należy zaliczyć wyróżnienia na spotkaniach muzyków jazzowych w Rudnikach Wieluńskich w roku 2000 i 2001 oraz zdobycie pucharu Przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego Krajowej Rady Spółdzielczej w Międzynarodowym Przeglądzie Spółdzielczych Zespołów Artystycznych " Tęcza Polska " w Polanicy Zdroju w październiku 2001 r. Repertuar zespołu stanowią utwory m.in. Glenna Millera, Berta Kaempferta, Jerry Hermana, Georga Gershwina oraz innych znanych kompozytorów.

     Zespół Teatralno-Obrzędowy ze Strojca działa od 06.02.1985 r. w świetlicy wiejskiej w Strojcu. W 30 - osobowym składzie (dzieci, młodzież, dorośli) opracowuje i wystawia widowiska teatralno - obrzędowe oraz muzyczno-obrzędowe oparte na ginących polskich zwyczajach, obrzędach i tradycjach ludowych. Celem zespołu jest utrwalić je i zachować od zapomnienia. Takich widowisk zespół ma w swym repertuarze kilka.
Do nagrodzonych w konkursach i przeglądach należą:
- "Strojeckie pierzajki - wczoraj",
- "Strojeckie pierzajki - dziś",
- "Strojecki wieczór wigilijny",
- "Strojecki lany poniedziałek",
- "Na wsi wesele"
oraz najnowsze 1-godzinne widowisko "Babski comber czyli wywoziny po Strojecku". Założycielem i kierownikiem jest Pani Eleonora Gędek. Instruktorem muzycznym jest Pan Zenon Cebula.