W sobotę 25 listopada w Muzeum w Praszce odbyło się VIII Sympozjum Regionalistów, które od dwóch lat nosi imię zmarłego w listopadzie 2020 roku Zbigniewa Szczerbika, dyrektora praszkowskiej placówki. Jak co roku sympozjum cieszyło się powodzeniem - wzięły w nim udział 44 osoby. Gośćmi spotkania byli burmistrz Jarosław Tkaczyński, Krzysztof Pietrzyński, sekretarz gminy oraz Sylwia Pietras, dyrektorka biblioteki.
Otwarcia dokonali Maria Feliks, dyrektorka Muzeum w Praszce oraz Zbigniew Włodarczyk, prezes Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego.
- Dziękuję wszystkim za przyjęcie zaproszenia - powiedziała pani dyrektor. - Jestem przekonana, że - tak jak dotychczas - będzie ciekawie.
- Miło, że wielu uczestników dzisiejszego sympozjum towarzyszy nam od lat - dodał prezes Włodarczyk. - Zainteresowanie naszymi spotkaniami wyraziła Rada Krajowa Stowarzyszeń Regionalnych RP i od przyszłego roku obejmie nas patronatem.
Przedstawiono osiem referatów. Każdy z prelegentów miał do dyspozycji 20 minut. Po kolejnych wystąpieniach Maria Feliks i Zbigniew Włodarczyk wręczali upominki. W tym roku do fundatorów dołączyło Stowarzyszenie Opolscy Genealodzy, które reprezentował wiceprezes Zbigniew Nalichowski.
Jako pierwszy głos zabrał dr Damian Kasprzyk z Uniwersytetu Łódzkiego i mówił na temat „Twórcze utopie regionalizmu”. Następnie ks. dr Paweł Kostrzewski z Archiwum Kurii Metropolitarnej Archidiecezji Częstochowskiej wygłosił referat „Represje wobec diecezji częstochowskiej w tzw. Kraju Warty w okresie okupacji hitlerowskiej 1939-1945”.
- To właśnie księża, oprócz Żydów, byli najbardziej represjonowani w tym czasie - powiedział. - Mordowano ich, szantażowano, wyrzucano ze swoich parafii. Trafiali do obozów, gdzie wykonywali najcięższe prace.
W swym wystąpieniu ks. dr Kostrzewski wspomniał o duchownym z Praszki - księdzu Leonie Paprotnym. Na koniec przekazał książkę swojego autorstwa, noszącą taki sam tytuł, jak prelekcja, do zbiorów praszkowskiego muzeum.
Dwa kolejne referaty dotyczyły gminy Praszka. Najpierw Marian Stasiak, emerytowany nauczyciel zespołu szkół przy u. Sportowej, opowiadał na temat „Historia Ziemi Gańskiej a regionalizm”. Omówił trzy publikacje, które w ostatnich latach ukazały się na temat tej miejscowości i jej okolic.
- Pierwsza to mini monografia z 2017 roku, wydana z okazji 95.rocznicy powstania Ochotniczej Straży Pożarnej - mówił. - Opisuje dzieje jednostki, najważniejsze wydarzenia z historii miejscowości i obiekty sakralne.
W 2022 roku powstał album „Historia Ziemi Gańskiej” pod redakcją Mariana Stasiaka.
- Jest w dwóch postaciach - książki oraz formie multimedialnej - wyjaśnił prelegent. - W 204 stronicowym albumie znalazło się 350 zdjęć. Na trwającym dwie i pół godziny filmie pokazano aż półtora tysiąca fotografii. Zamieszczono też wiele wspomnień. Opracowaliśmy również „Słownik gwary gańskiej”, opisaliśmy tradycje i obrzędy. To ma być źródło wiedzy o przeszłości.
Trzecia publikacja to „Biogramy ludzi zasłużonych dla Gany”.
- Znalazły się w niej sylwetki ośmiu najbardziej zasłużonych osób - wyjaśnił Marian Stasiak, który przypomniał, że od 2015 roku we wsi jest Izba Regionalna.
Następnie dr Przemysław Jagieła z Archiwum Państwowego w Opolu mówił na temat „ Związek Przyjaciół Górnego Śląska w Praszce.”. Jego ekspozytura powstała 20 września 1920 roku i działała do września 1921 roku. Szefem był Jan Hupa, a w kierownictwie także Stanisław Zajączkowski, Leonard Faliś, Antoni Puszczyński, Walenty Hajduk i Karol Mika.
- W skład placówki wchodzili jeszcze pracownicy wywiadu i magazynierzy broni - tłumaczył dr Jagieła. - Zadaniem związku było dostarczanie broni górnośląskim konspirantom, ich szkoleni, wspieranie akcji plebiscytowej, prowadzenie działań wywiadowczych na Górnym Śląsku.
Dr Joanna Filipczyk z Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu przybliżyła sylwetkę Floriana Jesionowskiego, znanego architekta, twórcy projektu pierwszego amfiteatru opolskiego, zaś Tomasz Polkowski z Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola miał wystąpienie na temat edukacji muzealnej.
Ewa Cichoń, dyrektorka Oleskiego Muzeum Regionalnego, wygłosiła niezwykle interesującą prelekcję „Kościół św. Anny w Oleśnie jako pomnik historii”.
- Stanowi nie tylko unikat w skali województwa i Polski, ale także Europy - zauważyła pani Ewa. - Jest majstersztykiem architektury, przetrwał kilka wojen i pożarów. Był i jest miejscem wielu pielgrzymek. To najwybitniejszy kościół odpustowy.
W 2018 roku drewniany kościół otrzymał prestiżowy tytuł Pomnika Historii.
- Tym samym otworzyła się droga do wpisania go na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego - dodała Ewa Cichoń i po zakończeniu przekazała do muzeum książką „Sanktuarium św. Anny w Oleśnie”, którą wydała wraz z Mirosławem Dedykiem.
Seminarium zamknął referat Magdaleny Kopańskiej z Muzeum Ziemi Wieluńskiej „Wspólne dzieje klasztorów Bernardynek w Warcie i Wieluniu za sprawą Cudownego Pana Jezusa Wareckiego”.
Na koniec odbyła się promocja VII tomu wydawnictwa „Blisko i daleko”, które zawiera pełne wersje referatów z poprzedniego sympozjum. Tegoroczne znajdą się w kolejnym.
- Jestem przekonana, że nie nudziliście się państwo - podsumowała Maria Feliks.
- Poziom referatów był bardzo wysoki - ocenił Krzysztof Pietrzyński. - Śmiem twierdzić, że jeden z najwyższych w historii tych spotkań.
Przed sympozjum delegacja uczestników sympozjum odwiedziła na cmentarzu w Praszce grób Zbigniewa Szczerbika.
A.S.
Fot. A.S.
