„Śląsk Opolski w dobie powstań 1919-1921” to tytuł konferencji naukowej, która w piątek 10 września odbyła się w Muzeum w Praszce.
- Została ona zorganizowana we współpracy z opolską delegaturą wrocławskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w setną rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego - mówiła Maria Feliks, dyrektorka praszkowskiej placówki, witając zaproszonych gości.
A byli nimi: Teresa Barańska - wicewojewoda opolska, Roland Fabianek - starosta oleski, Danuta Janikowska - zastępczyni burmistrza Praszki, Krzysztof Pietrzyński - sekretarz gminy Praszka, Aleksander Świeykowski - senator VIII kadencji dr Kamil Dworaczek - naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN we Wrocławiu oraz dr Zdzisław Włodarczyk - prezes Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego.
W spotkaniu udział wzięły również dwie grupy uczniów LO im. Powstańców Śląskich w Praszce - najpierw trzecio-, a potem drugoklasiści - pod opieką dyrektora Krzysztofa Brysia oraz nauczycielek Agnieszki Kulińskiej-Śliwińskiej i Iwony Krupy.
Jako pierwszy głos zabrał dr Tomasz Gawiaczek, który mówił na temat „Śląsk w piśmiennictwie historycznym i geograficznym od II połowy XVII do początku XX wieku”. Prelegent wspomniał głównych kronikarzy tamtych czasów.
Dr hab. prof. Uniwersytetu Opolskiego Mariusz Patelski przedstawił sylwetkę francuskiego generała Henry'ego Le Ronda, który wspierał polskie działania w czasie plebiscytu. Nazywany był niekoronowanym „królem” Górnego Śląska.
O roli prasy w informowaniu społeczeństwa w czasie powstań śląskich mówił dr hab. prof. UO Marek Białokur. Powoływał się na dwa tytuły - „Kocynder” oraz „Mucha”.
Z dużym zainteresowaniem spotkał się wykład ks. dra Kamila Kęsika z Wieluńskiego Towarzystwa Naukowego „Zaangażowanie duchowieństwa pogranicza polsko-niemieckiego (odcinek Wieluń - Krzepice) w sprawy powstań śląskich”. Przypomniał on sylwetki trzech księży z Praszki. Byli to ks. Leonard Stawicki, ks. Stefan Piwnicki oraz ks. Bolesław Wróblewski (w czasie powstań był już proboszczem katedry w Częstochowie).
- Ksiądz Stawicki współorganizował w salkach parafialnych szpital polowy, organizował kuchnię powstańczą, celebrował pogrzeby kilkunastu zabitych w okolicach Praszki powstańców, które przerodziły się w manifestacje patriotyzmu i wiary - wspominał ks. Kęsik.
Ks. Stefan Piwnicki w czasie powstań był nauczycielem sześcioklasowego gimnazjum w Praszce.
- Pod koniec grudnia 1920 r. biskup oddelegował go do agitacji propolskiej na Śląsk - mówił prelegent. - Wszyscy duchowni po plebiscycie musieli uchodzić na tereny, które przyznano Polsce.
Dr hab. Grzegorz Bębnik z IPN w Katowicach miał wystąpienie na temat „ Grupa „Północ” w strukturach Samoobrony Górnego Śląska w 1921 roku”, dr Piotr Stanek z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach przedstawił referat „Lamsdorf na zapleczu niemieckich sił zbrojnych”, zaś dr Ksawery Jasiak z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN we Wrocławiu przybliżył sylwetkę Stanisława Delingera - oficera polskiego wywiadu wojskowego z Praszki.
Ostatni prelegent - Tomasz Górecki z Muzeum Miejskiego w Żorach - starał się odpowiedzieć na pytanie „Czy pamiątki z powstań to eksponaty muzealne, czy źródła historycznej informacji?”.
- Konferencja miała bardzo wysoki poziom merytoryczny - podsumował dr Kamil Dworaczek.
Uczestnicy spotkania zapoznali się też z wystawą czasową „100 rocznica III Powstania Śląskiego”. Zgromadzono na niej wiele zdjęć i dokumentów z tamtego okresu - m.in. odezwy plebiscytowe, gazety oraz plakaty polskiej oraz niemieckiej propagandy plebiscytowej, kartę do głosowania. Są elementy uzbrojenia, medale i odznaczenia.
Ekspozycja czynna jest do 30 września.
A.S.
Fot. A.S.
